با توجه به برگزاری نمایشگاه آگروپک ( صنایع غذایی ، کشاورزی و بسته بندی ) که در تاریخ ۲ تا ۵ آذر ماه سال جاری در محل دائمی نمایشگاههای اربیل در منطقه کردستان عراق برگزار گردید ، جهت بازدید از نمایشگاه و همچنین بازدید از خطوط ورق و کارتن و بررسی بازارهای این منطقه به عراق سفر کردیم.
شرکت های تولید کننده ورق و کارتن و صنایع چاپ وبسته بندی بزرگی از مناطق کرد نشین و عرب زبان کشور عراق و ترکیه در این نمایشگاه شرکت نمودند. از ایران تنها یک شرکت در زمینه تولید ورق و کارتن در این نمایشگاه حضور یافته و مابقی شرکت های حاضر در زمینه های غیرسلولزی نظیر صنایع غذایی و پتروشیمی فعالیت داشتند.
پتانسیل بالای شرکت های تولید کننده ورق و کارتن عراق و روند روز افزون ورود ماشین آلات چاپ و بسته بندی از یک طرف و افزایش نیاز این کشور به بسته بندی های کاغذی و کارتنی در این نمایشگاه مشهود بود.
پس از بازدید از نمایشگاه به بازدید از خطوط ورق و کارتن بزرگ و فعال در عراق پرداختیم. با توجه به صادرات ۴ ساله به کشور عراق و همکاری با شرکت های ورق و کارتن این کشور ، تصور چنین صنایع به روز و خوبی از صنعتگران این کشور نداشتم و در تصورات خود صنایع ضعیف یا با تکنولوژی پایین را برای این کشور متصور بودم.
اما در واقعیت خطوط تولید به روز ، با سرعت بالا و دارای استاندردهای بالا که عمدتا با تکنولوژی های آلمان یا اروپا ساخته شده اند، در حال حاضر در این کشور مشغول به فعالیت بوده یا در حال نصب و راه اندازی هستند.
نکته قابل توجه در این شرکت ها این بوده که با توجه به میزان نیاز بالا به کاغذهای بسته بندی شامل کاغذهای کرافت ، فلوتینگ و تست لاینر در این کارخانجات ، عمدتا از روی اجبار از کاغذهای ایرانی استفاده نموده و عمده مشتریان به مصرف کاغذهای تولید ترکیه تمایل بیشتری داشته اند اما با توجه به صادرات کاغذ ترکیه به اروپا و بحران فعلی کاغذ در این کشور ، عملا امکان تامین این کاغذها برای مصرف کنندگان عراقی مقدور نبوده و ناگزیر به سمت خرید از ایران مجبور شده اند.
در پرسش از صاحبان صنایع ورق و کارتن عراق نکات مهمی از مشکلات کاغذهای ایرانی اعلام شده که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می نمایم :
- بوی بد کاغذهای ایرانی >>> در اکثر کارخانجات تولید کاغذهای بازیافتی در ایران به دلیل گردش بالای آب در فرایند تولید و عدم وجود سیستم های تصفیه پساب و اسیدی بودن شرایط کاغذسازی در کنار کیفیت پایین ماده اولیه این مشکل در چند سال گذشته مشهود است.
- نوسانات رطوبت و گراماژ زیاد در کاغذهای ایرانی ، بالاتر از حد استاندارد تعریف شده
- مقاومت کششی ، خمشی و ترکیدن پایین کاغذهای ایرانی به نسبت کاغذهای ترکیه و سایر رقبای منطقه که پارگی های متعدد و افزایش ضایعات در سرعت های تولید بالای ۱۵۰ متر بر دقیقه میگردد.
- جوابگو نبودن اکثر کاغذ های ایرانی در سفارشات ۵ لایه و سفارشات زیر صفر
- عدم تعهد زمانی جهت تحویل سفارشات به مشتری
- عدم تطابق نمونه تحویلی با محصول ارسالی برای مشتری
- عدم پشتیبانی از مشکلات کاغذ ارسالی در صورت بروز مشکل
- تغییرات و نوسانات قیمتی زیاد در بازه زمانی کوتاه به دلیل تغییرات نرخ ارز در ایران
- پوشش دهی نا مناسب رول ها و آسیب دیدگی زیاد رولها حین تحویل در مقصد به دلیل تخلیه و بارگیری رولها در گمرکات و عدم امکان حمل مستقیم کالا.
نتیجه گیری:
با این روند رشد و مصرف روز افزون کاغذ در کشور عراق و سایر کشورهای منطقه ، در صورت ارتقای کیفیت کاغذ تولیدی ایران در حد رقبای منطقه ای ، تا چند سال آینده شاهد اوج شکوفایی صنعت کاغذ کشور برای صادرات خواهیم بود اما در صورت ادامه رویه فعلی و عدم توجه به نیاز و مشکلات مصرف کننده ی خارجی ، تا چند سال دیگر این بازار بکر و اقتصادی را به راحتی به رقبای منطقه واگذار و از دست خواهیم داد.